Obilježen 21. septembar
MJESEC BORBE PROTIV ALCHAJMEROVE BOLESTI
Alchajmerova bolest je hronična neurodegenerativna bolest koja uzrokuje postepeno i nepovratno gubljenje pamćenja, sposobnosti govora, svijesti o vremenu i prostoru i eventualno sposobnost brige o sebi. Svjetski dan borbe protiv Alchajmerove bolesti obilježava se od 1994. godine svakog 21. septembra.
Sva udruženja za borbu protiv ove bolesti i druge organizacije širom svijeta ujedinjene su se u naporima da se podigne svijest o ovoj bolesti i njenom uticaju na porodice, zajednice i nacije. Bolest je opisao njemački psihijatar Alojz Alchajmer 1906. godine i tada se smatralo da je ona rijetko mentalno stanje pretežno mladih ljudi. Međutim danas je poznato da je Alchajmerova bolest je degenerativni moždani poremećaj srednjeg ili poznog životnog doba koji uništava neurone i veze u moždanoj kori što dovodi do značajnog gubitka moždane mase, a potom i do postepenog, nepovratnog gubitka pamćenja, sposobnosti govora, svijesti o vremenu i prostoru i na kraju sposobnosti za staranje o sebi.
Organizacija Alchajmer dizis internešenel (Alzheimer's Disease International) procjenjuje da će ukupan broj ljudi pogođenih ovom bolešću do 2030. godine biti 74,7 miliona, a do 2050. godine čak 131,5 miliona ljudi. Godine 2010, bilo je između 21 i 35 miliona oboljelih od Alchajmerove bolesti širom svijeta. Iste godine, demencija je uzrokovala oko 486 hiljada smrtnih slučajeva. U razvijenim zemljama, ovo je jedna od finansijski najskupljih bolesti. Bolest se najčešće javlja kod ljudi starijih od 65 godina, mada su od četiri do pet posto slučajevi rane pojave u kojima se bolest javlja znatno ranije.
Najčešći rani simptom su poteškoće sa pamćenjem nedavnih događaja (gubitak kratkotrajne memorije). Sa razvojem bolesti, pojavljuje se niz drugih simptoma: problemi sa govorom, dezorjentacija, promjene raspoloženja, gubitak motivacije, nebriga o sebi i problematično ponašanje. Kasnije može doći do povlačenja osobe iz porodice i društva. Postepeno se gube tjelesne funkcije što može dovesti i dovodi do smrti. Vrijeme od dijagnoze do smrti pacijenta je od oko sedam do deset godina, ali postoje razne varijacije od tri do dvadeset godina do smrti, što zavisi od starosti pacijenta, od zdravstvenog stanja kao i od brige koju pacijent prima. Za ovu bolest, nažalost, ne postoji lijek, osim liječenja koje smanjuje simptome i usporava tok bolesti. Ljekovi koji povećavaju koncentraciju acetilholina su odobreni od strane United States Food and Drug Administration (FDA), za liječenje Alchajmerove bolesti.
Važno je napomenuti da u 90 posto slučajeva brigu o dementnim osobama vode članovi porodice, kao neformalni negovatelji. Ovo znači da demencija u porodici predstavlja veliko psihičko, fizičko i finansijsko opterećenje i za sve njene članove i može uticati i na njihovo ućešće u na tržištu rada, finanisjsku stabilnost, mentalno i fizičko zdravlje. Često oni koji se brinu o pacijentima razviju psihološke i zdravstvene probleme sebi zbog ogromnog stresa. Udruženje za Alchajmerovu bolest (engl. The Alzheimer's Association), nacionalna organizacija sa lokalnim društvima širom SAD obrazovana je 1980. da u velikoj mjeri pomaže onima koji se staraju o pacijentima koji boluju od ove bolesti.
Zavod za socijalnu i dječju zaštitu nastaviće da u kontinuitetu organizuje akreditovane programe obuka za stručne radnike/ce sistema socijalne i dječje zaštite sa najrazličitijim temama u cilju jačanja njihovih kompetencija, među kojima će i nadalje biti neizostavne i neophodne one koje se odnose na rad sa odraslim i starijim osobama. Spisak akreditovanih obuka Zavoda dostupan je na https://www.zsdzcg.me/akreditovani-program-obuke.
Po zvaničnim podacima Monstata, kao stanovništvo starimo, te da će biti neophodno da se intezivnije razvijaju usluge za podršku za život u zajednici, jer smo se kao država opredijelili za politiku deinstitucionalizacije. Kroz razvoj usluga u sistemu socijalne i dječje zaštite povećaće se kvalitet života korisnika ali i podržati njegovatelji koji nose najveći teret brige oboljelih od ove bolesti.
